siguenos
Interioridad apasionada y el Obscuro barroco

 

 

por Adriana Bellamy

 

La ciudad como fenómeno de la modernidad capitalista, reconocida de manera definitiva desde Baudelaire, tendrá diversos modos de representación en las artes pictóricas, literarias, fotográficas y fílmicas. No obstante, sólo con la irrupción del cinematógrafo a finales del XIX, la ciudad encontrará el arte emblemático de esa modernidad incipiente.[1]

En esta larga tradición iniciada hace más de un siglo, encontramos un género de filmes realizados durante la década prodigiosa de los años veinte, generalmente denominado como sinfonías de ciudad.[2] Estas películas marcarán la pauta en años siguientes, al grado de poder afirmar que la sinfonía de ciudad sigue siendo una opción poética distinta a la forma documental convencional. Es el caso de la más reciente película brasileña, de Evangelia Kranioti, Obscuro barroco (2018).

Me parece que este título expresa, por un lado, la vitalidad de las propuestas cinematográficas del cine brasileño contemporáneo y, por otro, cómo el idilio entre la ciudad y el cine continúa generando una variedad de exploraciones e invenciones formales.

Con respecto al primer aspecto, Obscuro barroco se suma a un conjunto de filmes[3] realizados entre 2017 y 2019 que dan cuenta de las dificultades y los embates político-sociales de un país convulso, cuyo proceso de cambio desembocará con la llegada al poder de Jair Bolsonaro.

En segundo lugar, la película apela a un arcón de referencias intertextuales mediante el cual crea su andamiaje audiovisual. Me concentraré en un par de ellas y destacaré algunas secuencias que reparan, sobre todo, en la eficacia de una sinfonía en movimiento.

Parece evidente que desde el inicio y a través de una secuencia pars pro toto del bosque tropical carioca dentro de la ciudad —primeros planos de inmensas hojas de nervaduras intactas, troncos, ramas para llegar a un gran plano general del paisaje verde bajo la niebla, seguido de un primer plano lateral de un rostro de mujer de perfil—, la directora crea la relación entre la protagonista, Luana Muniz (1961-2017) y la ciudad.

Luana, una de las activistas transgénero más reconocidas en Río de Janeiro será, en un ejercicio de ventriloquia, al mezclar sus palabras con las de la narradora de Agua Viva, de Clarice Lispector, nuestra guía en diversos pasajes de la ciudad, sus calles, recovecos, sus habitantes del exceso, su carnaval y, sobre todo, sus cuerpos. Si bien la ciudad en femenino es una figura metafórica frecuente desde las sinfonías fílmicas, en Obscuro Barroco se trata de una identificación inmediata entre la vocación urbana y la propia Muniz.

Es en esa voz del “instante-ya” lispectoriano, mediante la cual Luana tiene conciencia de sí misma, se manifiesta esa reconversión de las formas y superficies de un entorno feraz, abrumador. En las palabras de otra (que jamás funcionan como una traducción visual de lo escrito), monólogo maleable, aleatorio de Lispector, se recrea el universo de una voz transitoria que reconoce sus propias antinomias y desplazamientos, su deseo emergente, ubicuo.

Entre expresiones jubilosas de vida y muerte, la celebración del cuerpo en mutación, de un cuerpo palpitante, desafía los límites de una existencia conservadora. Obscuro barroco se inserta entonces en la tradición de estas representaciones de la ciudad a diferencia de otros momentos del cine brasileño.

En lugar de reinventar el sertão como lo hiciera antes la generación de un Nelson Pereira do Santos o Glauber Rocha, la línea de Kranioti recupera, en esta biografía de ciudad, el desasosiego de un Alberto Cavalcanti, que quería retratar no la grandeza sino la miseria y las contradicciones de lo urbano.

Si Cavalcanti tenía la intención de revelar el París de los excluidos —aquellos fétards trasnochados que recorren las calles de la metrópoli, pero también simbolizan un mundo desquiciado, de profundas desigualdades y explotación atroz—, Kranioti deconstruye esa supuesta aurora cosmopolita, al presentar al Brasil inclemente, de sombras, tonalidades voraces y recurre a un entramado audiovisual exuberante como su protagonista.

De ahí que todo opere, la trayectoria fotográfica de la directora, su trabajo con la puesta en cuadro y el espectro de color, para transformar las imágenes-sonidos de este Río, público, comercial, pero también construido mediante el imaginario de Luana con toda su fuerza regeneradora, estéticamente dionisiaca que se resume en una recitación originaria:

En mi viaje a los misterios, oigo a la planta carnívora lamentando tiempos inmemoriales y tengo pesadillas obscenas bajo vientos enfermos… Soy oscura para mí misma.

 

[1] Modernidad contradictoria como Youssef Ishagshpour reconoció alguna vez: “El cine ha tenido la particularidad de nacer como arte primitivo y moderno al mismo tiempo y de alcanzar la edad clásica sólo mucho más tarde” (en Suzanne Liandrat-Guigues y Jean-Louis Leutrat, Cómo pensar el cine, 2003, Barcelona, Cátedra, p. 21)

[2] El motivo central de clasificación de estos filmes es, como su nombre lo indica, una composición musical caracterizada por una unidad de tono, pero constituida por diferentes movimientos. En el cine esta plasticidad alcanzaría su desarrollo estético en películas como: Berlín, sinfonía de una gran ciudad, de Ruttman; El hombre de la cámara, de Vertov; o Nada más que horas, de Cavalcanti, por mencionar algunas.

[3] Así, podemos ubicar una película con una temática similar al filme de Kranioti, Marica Travesti (2018) y a otros ejemplos del cine underground como Era Uma Vez Brasilía (2017), Diz a Ela Que Me Viu Chorar (2019) o Indianara (2019), entre muchas más.

 

Adriana Bellamy



Maestra en Literatura Comparada y Licenciada en Letras Inglesas por la Facultad de Filosofía y Letras de la UNAM. Se desempeña como conductora del Cine-Análisis en la División de Educación Continua de la Facultad de Psicología de la UNAM, ha sido docente en la Facultad de Filosofía y Letras y sus áreas de....ver perfil
Comentarios:
08.07.22
Alfred dice:
ปัญหาเกี่ยวกับการเงินของทุกท่านจะหมดไป เมื่อมาลงทุนกับเว็บตรงไม่ผ่านเอเย่นต์แตกง่ายเกมที่สามารถหารายได้ให้ท่านได้จริงๆไม่มีตัวแทนอยากลองคลิกมาได้เลยที่ g2g1xbet.com เว็บตรงไม่มีเรื่องราวฉ้อโกงสามารถไว้ใจได้หนึ่งร้อยเปอร์เซ็น ไม่ควรเสียโอกาสดีๆแบบนี้ เกมออนไลน์ซึ่งสามารถหาเงินได้จริง มีเกมให้เลือกเล่นล้นหลามค่าย ไม่ว่าจะเป็นพีจี สล็อต,XOสล็อต,SLOTJOKER,SLOTLIVE22,SUPERSLOTAUTO,SLOT JILI,PRAGMATIC PLAY,AMBBETแล้วก็คนทุนน้อย เราก็มีPromotionต่างๆมากมายตลอดทั้งปี สนใจสามารถโปรสมัครสมาชิกใหม่ วันนี้ รับโบนัสทันที 50% พร้อมลุ้นรับ แจกเครดิตฟรี สูงถึง 10,000 บาท เบิกบานไปกับการปั่นสล็อตแตกง่ายสุดปัง รูปแบบเกมงดงาม ตัวเกมถูกดีไซต์มาได้อย่างดีมีชีวิตชีวา ซึ่งมีให้เล่นมากว่า300เกมส์ จุใจไม่น่าเบื่อแน่นอน ซึ่งเรามีระบบฝาก-ถอน Autoรวดเร็วทันที่สุดในประเทศไทย หากท่านกำลังมองหาเว็บพนันสล็อต เราเป็นเว็บไซต์ที่เยี่ยมที่สุดในไทย สล็อตXo
17.07.22
Benito dice:
พวกผมคือ เว็บพนันslot ที่กำลังมาแรงในตอนนี้ เปิดให้บริการเกมคาสิโน อันดับ 1 ระบบมีการปรับปรุงอยู่เสมอรองรับมาตราฐานสากล เว็บตรงสล็อตออนไลน์ ไม่มีขั้นต่ำ ที่มั่นคง ปลอดภัย 100 % โดยเกมที่เปิดบริการหลายเกมเช่น slot , ฟุตบอล , baccarat online , roulette , หวย , แบล็คแจ็ค , poker , เกมยิงปลา และอื่นๆอีกหลายอย่าง นักพนันสามารถร่วมสนุกกับเราได้ผ่านระบบออนไลน์ สล็อตเว็บตรงไม่ผ่านเอเย่นต์ ฝากถอนไม่มีขั้นต่ำ มาพร้อมกับบริการและระบบฝากถอนออโต้ไม่มีขั้นต่ำในการฝากถอนที่จะทำให้นักเดิมพันนั้นสนุกกับslot onlineได้มากขึ้น พร้อมโปรโมชั่นหลายเกมที่เราทุกคนมอบให้ลูกค้าทุกท่าน ร่วมสนุกไปกับ สล็อตไม่ผ่านเอเย่นต์ ไม่มีขั้นต่ำ กับพวกเราง่ายๆ รวมทั้งพวกเรามีทีมงานมากกว่า 200คนที่คัดสรรค์ slot online ให้ทุกท่านได้เล่นกันแบบไม่ยั่ง มากกว่า สามร้อยเกม ทุกคนจะได้สนุกกับ SLOT ONLINE ที่กำลังมาแรง รวมทั้งเป็นที่ชื่นชอบกันอย่างมากในกลุ่มนักลงทุน และพวกเราได้รวบรวมไว้ที่ เว็บไซต์slot online ครบทุก ค่ายเกมสล็อตออนไลน์ ได้แก่ พีจีสล็อต เว็บหลัก , XO สล็อต เว็บใหม่ , ทางเข้าเล่น slot joker , SLOTSUPER เว็บหลัก , ambbet slot เว็บใหญ่ , SLOT PP เว็บใหม่ แล้วก็ค่ายเกมสล็อตอื่นๆอีกหลากหลาย ค่ายสล็อต สล็อตไม่ผ่านเอเย่นต์ ไม่มีขั้นต่ำ ที่พวกเราได้รวบรวมมานั้นมีแต่ค่ายเกมสล็อตดังๆมี สล็อตออนไลน์ มันๆแล้วก็เราได้อัดแน่นไว้ที่ เว็บไซต์สล็อต ของพวกเราแล้ว เพื่อไม่ให้นักเดิมพันเสียโอกาสสำหรับในการ เล่นเกมสล็อต ได้กำไรอย่างมากมาย เพียงแต่ทุกคน เปิดสมาชิก เว็บตรงสล็อตออนไลน์ ฝากถอนไม่มีขั้นต่ำ กับทาง ทีมงาน เว็บสล็อตออนไลน์ ไม่มีขั้นต่ำ ได้ตลอด ทั้งวันแค่เพียงไม่กี่ขั้นตอนทุกๆท่านก็จะได้รับสิทธิประโยชน์อย่างมหาศาลมาพร้อม โปรสล็อตออนไลน์ ไม่อั้น โบนัสไม่อั้นกำลังรอสมาชิกทุกๆท่านอยู่เพียง สมัคร USER กับทางเรา เมื่อท่านเข้ามาเป็น สมาชิกพร้อมมี SLOT ONLINE เว็บตรง ฝากถอนไม่มีขั้นต่ำ ฟรีเครดิต ซึ่งอยู่ในบริการ slot damo ทุกคนจะได้เล่น เกมสล็อต ฟรีทุกเกมที่ เว็บไซต์สล็อตของเราได้เปิดบริการโดยไม่ต้องฝากเงินเข้าสู่ระบบก่อนเพียงทุกท่านเป็นเปิดสมาชิก ทุกๆท่าน ก็สามารถร่วมบันเทิงใจกับพวกเราได้ง่ายๆ เพื่อเพิ่ม ช่องทางสำหรับในการชนะสล็อตออนไลน์ เหมาะกับนักลงทุนและนักพนันที่ต้องการศึกษา เกมสล็อตออนไลน์ หา slot ที่ชื่นชอบเพื่อเพิ่มจังหวะได้แจ็คพ็อต ได้รับการันตีจากสมาชิกทุกท่าน SLOT ใหม่ล่าสุด slot online เว็บตรง ฝากถอนไม่มีขั้นต่ำ ที่มีสมาชิกมากที่สุด อันดับหนึ่ง มีการอัพเดตในปี พุทธศักราช 2022 มาให้ทุกๆคนร่วมสนุกกับ เว็บSLOT รวมทั้งมีสุดยอดเกมไม่ว่าจะเป็นเกม slotโรม่า , slotสวีทโบนนันซ่า , เกมสล็อตLUCKY NEKO , สล็อตจรวดวัดใจ พร้อมกับ เว็บตรงสล็อต ฝากถอนไม่มีขั้นต่ำ บนโทรศัพท์เคลื่อนที่ที่เล่นได้เงินจริง ฝากถอน ออโต้ฝากถอนไม่มีขั้นต่ำ แต่ละเกมจะมีสิ่งที่น่าสนใจจำนวนมาก เช่นกราฟฟิกเกม ดนตรีประกอบมีความเข้าใจง่าย พร้อมกับบริการทันสมัย ยังมีรูปแบบการชนะที่มีความหลายเกมรวมทั้งมีเกม เกมสล็อต ให้เลือกอย่างจุใจ เว็บพนันสล็อตออนไลน์ ของพวกเรารองรับโทรศัพท์มือถือทุกรุ่น ทำให้การเล่น เกมสล็อตออนไลน์ ได้ลื่นไหลไม่กินเน็ตไม่หมดแค่นั้น นักพนันสามารถลุ้นเงินรางวัลใหญ่เป็นเศรษฐีได้เลยไม่ยาก เว็บตรงไม่ผ่านเอเย่นต์ ฝากถอนไม่มีขั้นต่ำ พร้อมแจกสูตรทำเงินให้นักพนันเข้าถึงรอบแจ็คพอต ที่จะทำให้คุณได้สนุกอย่างไร้ขอบเขตกับ สล็อตไม่ผ่านเอเย่นต์ ไม่มีขั้นต่ำ ของเราพร้อมเปิดบริการผู้เล่นเช่นมือใหม่ หรือผู้เล่นตัวยงก็สามารถร่วมสนุกกับพวกเราได้ง่ายๆ เว็บตรง ไม่มีขั้นต่ำ มีใบรับรอง พร้อมเกมสล็อตออนไลน์ให้นักพนันทุกๆคนสามารถเปิดประสบการณ์เล่น สล็อต ส่งตรงจากต่างประเทศ ซึ่งบริการและระบบของเรามีความเสียร เพราะว่าเว็บ สล็อตเว็บตรง ฝากถอนไม่มีขั้นต่ำ ของพวกเรานั้นอยู่ต่างประเทศเพื่อให้ เว็บเดิมพันสล็อต ของเราสามารถให้เปิดบริการได้ทั้งโลกไม่ว่าทุกๆคนจะอยู่ที่ใด เว็บตรง ฝากถอนไม่มีขั้นต่ำ ของเราก็พร้อมที่จะให้เปิดให้บริการเสมอตลอด 24 ชม. joker
comentarios.